Τους τελευταίους μήνες που τα εμβόλια έχουν ξεκινήσει να πραγματοποιούνται με γοργούς ρυθμούς, προέκυψε ένας μεγάλος φόβος για τις παρενέργειες κάποιων από αυτά. Ο χειρότερος φόβος όλων είναι η θρόμβωση που έχει εμφανιστεί σε κάποια περιστατικά που εμβολιάστηκαν με το εμβόλιο της AstraZeneca. Η θρόμβωση βέβαια δεν εμφανίστηκε ξαφνικά. Πρόκειται για μια πολύ συχνή πάθηση που υποτιμούμε. Η πνευμονική εμβολή (αποτέλεσμα της θρόμβωσης) αποτελεί την πρώτη αιτία ενδονοσοκομειακού θανάτου και ένας στους τέσσερις ανθρώπους παγκοσμίως πεθαίνουν από καταστάσεις που σχετίζονται με τη θρόμβωση.
Επίσης, σε νοσηλευόμενους ασθενείς με κορωνοϊό έχουν παρατηρηθεί αυξημένα ποσοστά θρομβώσεων. Εκτός της παρατεταμένης κατάκλισης στο κρεβάτι (στάση), φαίνεται πως ο κορωνοϊός προκαλεί μεγάλη ανοσολογική διαταραχή και έντονη φλεγμονή που, μεταξύ άλλων, προκαλεί και υπερπηκτικότητα του αίματος.
Τι είναι η θρόμβωση;
Η θρόμβωση συμβαίνει όταν οι θρόμβοι αίματος εμποδίζουν την κυκλοφορία στα αιμοφόρα αγγεία. Υπάρχουν 2 κύριοι τύποι θρόμβωσης:
Η φλεβική θρόμβωση είναι όταν ο θρόμβος αίματος εμποδίζει μια φλέβα. Οι φλέβες μεταφέρουν αίμα από το σώμα πίσω στην καρδιά.
Η αρτηριακή θρόμβωση είναι όταν ο θρόμβος αίματος μπλοκάρει μια αρτηρία. Οι αρτηρίες μεταφέρουν πλούσιο σε οξυγόνο αίμα από την καρδιά στο σώμα.
Από τι δημιουργείται η θρόμβωση- Ποιες είναι οι αιτίες;
Η φλεβική θρομβωση μπορεί να προκληθεί από:
- Ασθένεια ή τραυματισμό στις φλέβες των ποδιών
- Από πλήρη ακινησία για οποιονδήποτε λόγο
- Ένα σπασμένο οστό (κάταγμα)
- Ορισμένα φάρμακα
- Παχυσαρκία
- Κληρονομικές διαταραχές ή μεγαλύτερη πιθανότητα εμφάνισης συγκεκριμένης διαταραχής βάσει των γονιδίων
- Αυτοάνοσες διαταραχές που καθιστούν πιο πιθανό το αίμα να πήξει
- Φάρμακα που αυξάνουν τον κίνδυνο πήξης (όπως ορισμένα φάρμακα ελέγχου των γεννήσεων)
Η αρτηριακή θρόμβωση μπορεί να προκληθεί από σκλήρυνση των αρτηριών, που ονομάζεται αρτηριοσκλήρωση. Αυτό συμβαίνει όταν οι εναποθέσεις λιπαρών ή ασβεστίου προκαλούν πυκνότητα των τοιχωμάτων της αρτηρίας. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε συσσώρευση λιπαρού υλικού (που ονομάζεται πλάκα) στα τοιχώματα της αρτηρίας. Αυτή η πλάκα μπορεί ξαφνικά να σπάσει (ρήξη), ακολουθούμενη από θρόμβο αίματος.
Η αρτηριακή θρόμβωση μπορεί να συμβεί στις αρτηρίες που τροφοδοτούν αίμα στον καρδιακό μυ (στεφανιαίες αρτηρίες). Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακή προσβολή. Όταν εμφανίζεται αρτηριακή θρόμβωση σε αιμοφόρο αγγείο στον εγκέφαλο, μπορεί να οδηγήσει σε εγκεφαλικό επεισόδιο.
Πότε κινδυνεύει κάποιος με θρόμβωση;
Πολλοί από τους παράγοντες κινδύνου για φλεβική και αρτηριακή θρόμβωση είναι οι ίδιοι.
Οι παράγοντες κινδύνου για φλεβική θρόμβωση μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Οικογενειακό ιστορικό θρόμβου αίματος σε μια φλέβα βαθιά στο σώμα, που ονομάζεται θρόμβωση βαθιάς φλέβας (DVT)
- Ιστορικό DVT
- Θεραπεία ορμονών ή αντισυλληπτικά χάπια
- Εγκυμοσύνη
- Τραυματισμός στη φλέβα, όπως από χειρουργική επέμβαση, σπασμένο οστό ή άλλο τραύμα
- Έλλειψη κίνησης, όπως μετά από χειρουργική επέμβαση ή σε μακρινό ταξίδι
- Κληρονομικές διαταραχές πήξης του αίματος
- Ένας κεντρικός φλεβικός καθετήρας
- Μεγαλύτερη ηλικία
- Κάπνισμα
- Παχύσαρκοι και υπέρβαροι
- Ορισμένες καταστάσεις υγείας, όπως καρκίνος, καρδιακές παθήσεις, πνευμονικές παθήσεις ή νόσος του Crohn
Οι παράγοντες κινδύνου για αρτηριακή θρόμβωση μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Κάπνισμα
- Διαβήτης
- Υψηλή πίεση του αίματος
- Υψηλή χοληστερόλη
- Έλλειψη δραστηριότητας και παχυσαρκία
- Κακή διατροφή
- Οικογενειακό ιστορικό αρτηριακής θρόμβωσης
- Έλλειψη κίνησης, όπως μετά από χειρουργική επέμβαση ή σε μακρινό ταξίδι
- Μεγαλύτερη ηλικία
Ποια είναι τα συμπτώματα της θρόμβωσης;
Τα συμπτώματα κάθε ατόμου μπορεί να διαφέρουν. Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν:
Πόνος στο ένα πόδι (συνήθως στη γάμπα ή στο εσωτερικό του μηρού)
Οίδημα στο πόδι ή στο χέρι
Πόνος στο στήθος
Μούδιασμα ή αδυναμία στη μία πλευρά του σώματος
Ξαφνική αλλαγή στην ψυχική κατάσταση
Τα συμπτώματα της θρόμβωσης μπορεί να μοιάζουν με άλλες διαταραχές του αίματος ή προβλήματα υγείας. Πάντα να επισκέπτεσαι τον γιατρό για διάγνωση.
Πως γίνεται η διάγνωση της θρόμβωσης;
Ο γιατρός θα πάρει το ιστορικό σου και θα σε εξετάσει κλινικά. Έπειτα θα προβεί σε κάποιες εξετάσεις όπως:
Υπέρηχος: Αυτή η εξέταση χρησιμοποιεί ηχητικά κύματα για να ελέγξει τη ροή του αίματος στις αρτηρίες και τις φλέβες και έχει μεγάλη διαγνωστική ακρίβεια.
Αιματολογικές Εξετάσεις: Αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν εξετάσεις D-dimers.
Αγγειογραφία: Για τη διενέργεια ψηφιακής αγγειογραφίας χρησιμοποιούνται ακτίνες Χ. Όταν εξετάζονται αρτηρίες η εξέταση ονομάζεται αρτηριογραφία και όταν εξετάζονται φλέβες, φλεβογραφία. Η εξέταση γίνεται με σκιαγραφικό και ακτινογραφίες.
MRI (μαγνητική ή αξονική): Η εξέταση που θα χρησιμοποιηθεί εξαρτάται από τον τύπο του θρόμβου και το σημείο που ελέγχεται.
Θεραπεύεται η θρόμβωση και αν ναι, πως;
Ο γιατρός σου θα δημιουργήσει ένα πλάνο θεραπείας ανάλογα με τα παρακάτω στοιχεία:
Η ηλικία, η γενική υγεία και το ιατρικό ιστορικό σου
Πόσο άρρωστος είσαι
Πόσο καλά σου ταιριάζουν ορισμένα φάρμακα ή θεραπείες
Εάν η κατάστασή σου αναμένεται να επιδεινωθεί
Η θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει:
Φάρμακα αραίωσης αίματος (αντιπηκτικά)
Λεπτοί σωλήνες (καθετήρες) για τη διεύρυνση των προσβεβλημένων αγγείων
Ένας σωλήνας με συρματόπλεγμα (stent) που κρατά ένα αιμοφόρο αγγείο ανοιχτό και το σταματά από το κλείσιμο
Φάρμακα για διάλυση θρόμβων αίματος
Ποιες είναι οι επιπλοκές της θρόμβωσης;
Η θρόμβωση μπορεί να εμποδίσει τη ροή του αίματος τόσο στις φλέβες όσο και στις αρτηρίες. Οι επιπλοκές εξαρτώνται από το πού βρίσκεται η θρόμβωση. Τα πιο σοβαρά προβλήματα περιλαμβάνουν εγκεφαλικό επεισόδιο, καρδιακή προσβολή και σοβαρά αναπνευστικά προβλήματα.
Μπορώ να προλάβω τη θρόμβωση; Υπάρχει πρόληψη;
Μπορείς να μειώσεις τον κίνδυνο θρόμβωσης με:
Να είσαι ενεργός
Επιστροφή στη δραστηριότητα το συντομότερο δυνατό μετά από μια χειρουργική επέμβαση
Κατά τη διάρκεια μεγάλων ταξιδιών να προσπαθείς να κινείς τα πόδια σου
Διακοπή του καπνίσματος
Χάσιμο βάρους
Διαχείριση άλλων προβλημάτων υγείας όπως ο διαβήτης, η υψηλή αρτηριακή πίεση και η υψηλή χοληστερόλη
Τα σημεία κλειδιά για τη θρόμβωση
- Η θρόμβωση συμβαίνει όταν οι θρόμβοι αίματος εμποδίζουν τις φλέβες ή τις αρτηρίες.
- Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν πόνο και πρήξιμο σε ένα πόδι, πόνο στο στήθος ή μούδιασμα στη μία πλευρά του σώματος.
- Οι επιπλοκές της θρόμβωσης μπορεί να είναι απειλητικές για τη ζωή, όπως εγκεφαλικό επεισόδιο ή καρδιακή προσβολή.
- Η θεραπεία περιλαμβάνει φάρμακα που αραιώνουν το αίμα ή αποτρέπουν θρόμβους και χρησιμοποιούν στεντ ή καθετήρες για το άνοιγμα φραγμένων αγγείων.
- Η πρόληψη περιλαμβάνει την ενεργό δραστηριότητα, τη διακοπή του καπνίσματος, την απώλεια βάρους και τη διαχείριση άλλων καταστάσεων υγείας.
